A gdyby tak zagrać na maszynie losującej?

19 września 2013
Bartek Chaciński

Nastąpiło zwolnienie blokady… Też się zastanawiałem na sensem tej zabawy, którą zna pewnie przynajmniej kilkanaście milionów Polaków. W jej centrum stoi maszyna losująca – jakiś tajemniczy elektronicznie sterowany (najwyraźniej) system pneumatyczny. Wymyślona, wyprodukowana i przechowywana w szafie pancernej po to, żeby przelewać duże sumy z konta na konto i opodatkowywać marzenia mieszkańców całego kraju. A gdyby zamiast grać za pośrednictwem maszyny – zagrać NA MASZYNIE?

Wynalazca (i muzyk zarazem), który wpadł na dość podobny pomysł nazywa się Daniel Aspuru i jest Meksykaninem. Instrument to eolic transducer (transductor eolico), czyli przetwornik powietrzny – dokonuje przekładu dowolnego analogowego sygnału na wejściu na dźwięki pneumatycznego systemu, który dmie w bambusowe rury. Czyli jest urządzeniem, które dowolny instrument zamieni na dęty, przy okazji dając wrażenie, jak w Lotto, obecności losowego wątku.

Aspuru poznałem niedawno dzięki płycie „Correspondances” o tytule pożyczonym od Baudelaire’a z bardzo ładnego wiersza z „Kwiatów zła”. Jest tu zresztą coś z atmosfery wiersza – brzmienie instrumentu jest siłą rzeczy organiczne, a bambus jako tworzywo jeszcze ociepla ton. Jako źródło służą na tym albumie różne instrumenty, m.in. klarnet, perkusja i ludzki głos, a przetwornik powietrzny służy im za cień, dorabia drugi głos, trochę pokraczny, niezborny, naiwny – jak głos dziecka, do tego natrętny rytmicznie, za to bardzo miły, jeśli chodzi o barwę. Przy tym wszystkim ma jednak – wykorzystywany tu tylko chwilami – potencjał generatora potężnych dronów. To jedna z tych płyt, które – choć skrajnie niszowe – przynoszą na tyle dużo zmysłowej przyjemności, by na tę niszowość (specjalna seria Sub Rosy, w której ukazuje się album tria Aspuru/Montero/Brown, to nakłady limitowane 500 egzemplarzy!) przymknąć oko.

Fragment albumu zagramy dziś w Nokturnie w Dwójce (od 23:35), przy okazji rozmowy z Januszem Muchą z Gusstaff Records & Mailorder, czyli dystrybutora Sub Rosy. O innej nowej płycie z tej wytwórni, siódmej i ostatniej części serii „Anthology of Noise & Electronic Music” króciutko wspominałem tutaj.

DANIEL ASPURU / MANRICO MONTERO / STEVEN BROWN „Correspondances”
Sub Rosa 2013
Trzeba posłuchać: „Living Patterns”, „Correspondances”.