Dzień kobiet (także w premierach)
Tak się jakoś ułożyło samo. Choć nie wykluczam głębszego planu w wypadku planowania premiery albumu Kim Gordon, niegdyś kluczowej postaci w Sonic Youth, której po rozpadzie grupy – zapewne także ze względu na perypetie życiowe (rozwód z Thurstone’em Moorem, choroba) – początkowo układało się średnio. Nie miałem przekonania do duetu Body/Head, choć mocny koncert Gordon z Ikue Mori na Off Festivalu robił wrażenie (jednocześnie wyganiając dużą część publiczności z namiotu). 70-letnia Gordon ciągle jest imponującą figurą sceny rockowej – hasło „cool” pojawia się w nagłówku co drugiego tekstu, który o niej opowiada. Wolę zostać przy terminologii muzycznej: jej płyty to artystyczny chłód. Mimo sporych emocji w tekstach – choćby w udanym I’m the Man, balansującym na krawędzi współczucia i zjadliwej ironii, gdzie dostaje się współczesnemu mężczyźnie (który wygrał wojnę, ale za to zgubił drogę) – całość robi wrażenie, jak przy sztukach wizualnych, macierzystej dziedzinie Gordon, dzieła bardzo koncepcyjnego. Justin Raisen, producent m.in. Charli XCX czy Lil Yachty’ego, najwyraźniej odkładał dla Kim Gordon co bardziej zgrzytliwe beaty, których popowa czy hiphopowa scena by nie zniosła. I wypada w tej roli trochę dziwnie – wczuwa się w rolę twórcy undergroundowego. Gordon sięga po świeże lektury pokazujące problemy/zagrożenia społeczeństwa informacyjnego (wydana właśnie w Polsce książka Domek z piernika Jennifer Egan), nie zamyka się więc w jednej sferze tematycznej w swoich chłodnych melodeklamacjach, ale po wielu odsłuchach tej płyty dochodzę do wniosku, że najlepiej wypada, śpiewając przez Auto-tune w Psychedelic Orgasm balansującym na granicy bliskiego Raisenowi nowoczesnego hyperpopu. Ta słodycz i chłód dobrze się komponują, resztę albumu łatwo zostawić za sobą, bez przeświadczenia, że to jakiś współczesny klasyk.
Opowiadana i mocna od strony koncepcji jest też kolejna dzisiejsza płyta, The Great Bailout Moor Mother. Ale ta zostanie w mojej pamięci na długo. Chodzi także o historię. Camae Ayewa opowiada dzieje największej pomocy finansowej brytyjskiego rządu (aż do kryzysu 2008 r.), której ten udzielił… posiadaczom niewolników. Kiedy w 1833 r. zniesiono w Wielkiej Brytanii niewolnictwo, 20 mln funtów (ponad 23 mld funtów w dzisiejszych relacjach) wydano na to, by osłodzić życie tym, którzy sprowadzali lub kupowali siłę roboczą z Afryki. Z dzisiejszej perspektywy ten akt ratunkowy – oznaczający dla rządzących potężny deficyt i dług wewnętrzny – wydaje się czymś surrealistycznym. Wtedy miał zapewnić spokój, także wśród klasy średniej, bo i jej dotyczył proceder (pisze się o 800 tys. niewolników na Wyspach, a posiadaczy było ponad 40 tys.). Tylko z pozoru jest to jednak opowieść o chłodnej sile pieniądza. Bardziej już o krwawej forsie i długu moralnym ciągnącym się przez wieki. Dla Ayewy to temat idealny, a cała paleta gości, którzy się tu pojawiają, gwarantuje różnorodność brzmieniową albumu. W Guilty słyszymy głosy Lonniego Holleya i Rai Was, harfę Mary Lattimore, ale to tylko preludium do płyty, która bywa mocna brzmieniowo i zgrzytliwa, wchodzi za skórę, a przy tym nie nuży powtarzalnością rozwiązań jak album Gordon. Jest u Moor Mother odwaga, nie ma natomiast taniego epatowania noise’em czy emocjonalnej przesady. Słyszymy preparowany fortepian Vijaya Iyera, produkcję Mai S. K. Ratkje, C. Spencera Yeh, Aarona Dillowaya, duetu Saint Abdullah, a na koniec – Angel Bat Dawid. Już po tej liście widać, że zmierzamy w stronę albumu – cały czas trochę analogicznie do płyt Matany Roberts – opowiadającego szeroko historię niewolnictwa, nie tylko Afryki. Biorąc pod uwagę walkę o odzyskanie ukrytego w zachodnich muzeach dziedzictwa kulturowego, trudno o bardziej aktualną płytę. A Moor Mother swoją stylistykę łączącą poezję, słuchowiskową narrację, jazz, noise, soul i rap, doprowadziła do perfekcji.
A – nową płytę wydała też dziś Ariana Grande, ale nie miałem możliwości posłuchania jej z wyprzedzeniem, poza tym nie sądzę, by łatwo ją było zestawić z powyższymi dwiema.
KIM GORDON The Collective, Matador 2024
MOOR MOTHER The Great Bailout, Anti- 2024
PREMIERY PŁYTOWE TYGODNIA
3.03 LIS (Poprawski, Smoczyński, Miśkiewicz) Ruja
5.03 Ruce naší Dory Nositel laskavých představ, Poli5
6.03 Li Yilei Nonage, Metron
6.03 Olof Dreijer Coral EP, AD93
7.03 NOUT Live Album, Trost
7.03 Tony Shhnow Out the Woods
8.03 ¥$ Vultures Vol. 2 (nie ma jeszcze, ale czekamy)
8.03 Aidan Baker Pithovirii, Glacial Movements
8.03 Alison Cotton Engelchen, Rocket
8.03 Anja Huwe Codes, Sacred Bones
8.03 Ariana Grande Eternal Sunshine, Republic
8.03 Bleachers Bleachers, Dirty Hit
8.03 Bolis Pupul Letter to Yu, Deewee
8.03 CocoRosie Elevator Angels EP
8.03 Dabrye Super-Cassette, Ghostly
8.03 Dave Harrington, Max Jaffe & Patrick Shiroishi Speak, Moment, AKP
8.03 Discovery Zone Quantum Web, RVNG Intl
8.03 Dry Cleaning Boundary Road Snacks And Drinks / Sweet Princess EPs, 4AD reed
8.03 Erika Angell The Obsession with Her Voice, Constellation
8.03 Hába, Niblock, Mikyska, Berkson, Lang, Mofakham, Guštar performed by Miroslav Beinhauer Pieces for Sixth Tone Harmonium, Sub Rosa
8.03 Haux Blue Angeles, Ultra
8.03 Jasmine Wood Piano Reverb, AD93
8.03 Jimi Tenor My Mind, Philophon EP
8.03 Jonah Parzen-Johnson You’re Never Really Alone, We Jazz
8.03 Judas Priest Invincible Shield, Sony
8.03 Kahil El’Zabar & Ethnic Heritage Ensemble Open Me, a Higher Consciousness of Sound and Spirit, Spiritmuse
8.03 Kim Gordon The Collective, Matador
8.03 Lamplight Lamplight, Western Vinyl
8.03 LeFtO Early Bird Motherless Father, Brownswood
8.03 Maggie Lindemann Headsplit, swixxzaudio EP
8.03 Marta Forsberg Sjunger För Varandra, Warm Winters Ltd.
8.03 Moor Mother The Great Bailout, Anti-
8.03 Myrath Karma
8.03 Noahfinnce Growing Up on the Internet, Hopeless
8.03 Norah Jones Visions, Capitol
8.03 Roseway Girl(s), Ropedope
8.03 Schatterau Schatterau, Hands in the Dark
8.03 Slimelord Chytridiomycosis Relinquished, 20 Buck Spin
8.03 The Hanging Stars On a Golden Shore
8.03 The Jesus and Mary Chain Glasgow Eyes
8.03 The Libertines All Quiet on the Eastern Esplanade, Republic
8.03 The Rolling Stones Live at Wiltern, Mercury
8.03 VA MEUF Volume 2, Barefoot
8.03 Xmal Deutschland Early Singles (1981-1982), Sacred Bones
