Trochę Enya, trochę ENIAC
Ma na imię Spawn – jak ten bohater komiksowy Todda McFarlane’a – i mieszka w gamingowym pececie. Nie wiemy, co robi po godzinach (może gra w gry?), ale w godzinach pracy wykorzystują jego umiejętności Holly Herndon i jej partner życiowy Mat Dryhurst. Mówią o nim baby A.I., sugerując jakiś rodzaj adopcji. Włączyli go – jako sztuczną inteligencję – do zespołu pracującego nad albumem Proto (od informatycznego pojęcia protokołów, zbiorów reguł, które umożliwiają porozumiewanie się ze sobą maszyn). Początkiem procesu były nagrania chóru, który w Berlinie śpiewał formy folkowe czy gospelowe. A końcem – koncepcyjne dzieło przyszłości włączające sztuczną inteligencję jako element procesu, żeby nie było, że ludzi się eliminuje, bo tego by sobie autorzy nie życzyli. Wprost o tym mówią, choć Herndon – jedną z bardziej dyskutowanych i chętniej omawianych współczesnych artystek elektronicznych – interesuje twórczo styk maszyny i człowieka.
Nie napisałem od razu, że płyta Proto jest właściwie dla Herndon częścią pracy nad doktoratem na Uniwersytecie Stanforda, bo pewnie odstraszyłbym połowę słuchaczy. A to by było niepotrzebne. Albumy Herndon, starannie wykształconej (wcześniej studiowała kompozycję na Mills College) i cenionej jako kompozytorka muzyki współczesnej, zawsze budowane są wokół jakiejś koncepcji. I często koncepcja przeważa (jak w wypadku poprzedniego albumu, Platform), stanowiąc akademickie obciążenie dla przedsięwzięć, w które angażuje się Amerykanka. Proto, jeśli nawet niesie w sobie ten grzech, to w stopniu niewielkim. Przynosi jedne z najbardziej przebojowych utworów w dorobku artystki. Zarówno Eternal, jak i Frontier wydają się przyciągającymi do płyty singlami. Udział muzyki generatywnej – czyli tworzonej samoistnie przez algorytmy, co tutaj opisuje się jako „AI” – nie jest w nich jednak szczególnie duży. Zresztą ich udział w tworzeniu całości jest zdecydowanie mniejszościowy. A kiedy Spawn wychodzi na pierwszy plan w Godmother, przyjemnego efektu to nie przynosi, co przyznają nawet sami twórcy („Godmother” is obviously a really ugly piece of music, but that was a point – Dryhurst). Prawdę mówiąc, wolałbym usłyszeć remiksy utworów HH przygotowane przez pracującą tu gościnnie Jlin, której solowe płyty są brzmieniowo jeszcze bardziej płytami z przyszłości.
Nie jestem recenzentem doktoratu Herndon, słuchałem tylko efektu końcowego, płyty, nie jestem więc w stanie ocenić tego, co ukryte zostało pod maską tego projektu. Silnika programistycznego, wkładu AI. Trudno mi rozsądzić, gdzie kończy się realne nowatorstwo, a zaczyna sprawny PR. Wiem jedno: nowy album nie jest rewolucją muzyczną, tylko raczej ogniwem ewolucji. Mieliśmy już bardzo podobne muzyczne deklaracje Björk, mieliśmy bardziej ambitne formalnie pomysły The Knife (opera Tomorrow, in a Year). Ba, żeby odnaleźć początki, trzeba by się cofnąć w czasie do Zoolook Jarre’a, do Laurie Anderson, albo nawet Kraftwerk. To wszystko, jeśli chodzi o pracę z wokalnymi utworami na granicy dehumanizacji. Jeśli chodzi o muzykę generatywną, idzie osobną, bardzo interesującą ścieżką. Ostatnio nawet linkowałem na Facebooku robiący całkiem duże wrażenie deathmetalowy projekt generatywny. Tyle że oparty na samplach. Jak dotąd, zawsze jest jakieś „ale”.
Proto przynosi sporo ładnych, a zarazem futurystycznych dźwiękowo fragmentów (do singli dorzuciłbym jeszcze Swim), więcej niż norma dla Herndon. Czekam jednak na moment, kiedy taki Spawn wydorośleje, przestanie być dzieckiem, usamodzielni się, zbuntuje i zrobi coś naprawdę swojego, pracując na własny doktorat.
Tymczasem doklejam przygotowaną na piechotę, bez pomocy sztucznej inteligencji, listę premier tygodnia. Jeśli coś się na niej nie zgadza, zawinił czynnik ludzki.
HOLLY HERNDON Proto, 4AD 2019, 7/10
PREMIERY PŁYTOWE TYGODNIA
4.05
Fischerle & Persuasion Winter Studies, Idioms
5.05 Elli Tunnels Into U, Midlife Music
5.05 Lionel Martin & Sangoam Everett Revisiting Afrique, Ouch!
5.05 Mirt Greed, Readymade Sun
5.05 Offthesky Illuminate, Eilean
5.05 VA Plastic Dance: Volume Two, Finders Keepers
6.05 Christian Wolff Preludes, Variations, Studies and Incidental Music, Sub Rosa
6.05 Evol GRM Trax Alku
6.05 Holaki Niewidzialna droga do domu Holak
6.05 Retrigger O fim do mundo é o nome da mulher que eu amo, Istotne Nagrania DL
6.05 Yagya Stormur, ASIP
7.05 Ari Lennox Shea Butter Baby, Dreamville
7.05 Security Project Slowburn, 7d Media
7.05 Suzanne Ciani Flowers of Evil, Finders Keepers
7.05 Tkil Positions, Emotional Response
7.05 VA (Beniovska, Piotr Bednaczyk, Jędrzej Borowski) Canti Spazializzati #5, Sound Art Forum/Canti Illuminati
8.05 The Moon Good and Evil, 577 Records
8.05 Vanity Productions Only the Stars Come Out at Night, Vanity
9.05 Forma Not Glass (Not Waving & Jay Glass Dubs), Ecstatic
9.05 Kassel Jaeger Le Lisse et le Strié, Latency
9.05 Vanity Rainer Veil, Modern Love
9.05 WaluśKraksaKryzys MiłyMłodyCzłowiek, Trzy Szóstki
A. A. Bondy Enderness
Archive 25, Dangervisit
Basic Rhythm On the Threshold, Planet Mu
Boogarins Sombrou Duvida, Org Music
Caroline Davis Alula, Sunnyside
Ciara Beauty Marks
Clinic Wheeltappers and Shunters, Domino
Craig Leon Anthology of Interplanetary Folk Music Vol. 2: The Canon, RVNG Intl
Daniel Bloom feat. Leszek Możdżer Dolce fine giornata OST, Warner
Deafeater Deafeater, Epitaph
Death and Vanilla Are You a Dreamer?, Fire
dTHEd hyperbeatz vol.1, Boring Machines
Dwarfs of East Agouza / Corsano & Orcutt Electric Smog, Unrock
Eskaubei & Tomek Nowak Quartet Sweet Spot, Fundacja Polski Jazz
Esperanza Spalding 12 Little Spells, Universal
Gong The Universe Also Collapses, KScope
Henry Kaiser / Anthony Pirog / Jeff Sipe / Tracy Silverman / Andy West Five Times Surprise, Cuneiform
Holly Herndon Proto 4AD
Isildurs Bane & Peter Hammill In Amazonia, Fie
Jamila Woods Legacy! Legacy!, Jagjaguwar
Jerzy Mączyński Jerry & The Pelican System – Polish Jazz vol. 83, Polskie Nagrania/Warner
Jónsi & CM von Hausswolff Dark Morph, The Vinyl Factory
Joseph Shabason Anne EP
Kądziela/Mazurkiewicz/Szmańda – KaMaSz Eight Rocks From Grandma’s Box, Multikulti CD, LP
Ken Vandermark & Terrie Ex Scaffolding, Terp
Lee Scratch Perry Rainford, On-U Sound
Lisa Hannigan and stargaze Live in Dublin, PIAS
Mac DeMarco Here Comes the Cowboy, Caroline
Marc Mac Blue Tape Instrumentals, Marc Mac
Matti Saarinen Grímsey, Eclipse
Mavis Staples We Get By, Epitaph
Meat Beat Manifesto Opaque Couché, Flexidisc
Mika Urbaniak & Victor Davies Art Pop, Agora
Neunau Il Ciclo del Vuoto, Boring Machines
Nodding God Play Wooden Child, Sargent House
Pat Thomas / John Butcher / Ståle Liavik Solberg Fictional Souvenirs, Astral Spirits
Port Noir The New Routine, Inside Out
Possessed Revelations of Oblivion, Nuclear Blast
Reginald Omas Mamode IV Where We Going?, Five Easy Pieces
She Keeps Bees Kinship, Ba Da Bing
Sorry Boys Miłość, Mystic
Steve Moore Beloved Exile, Temporary Residence
Terry Riley & Amelia Cuni The Lion’s Throne, Shri Moonshine arch.
The Spellcasters Music From The Anacostia Delta, Cuneiform
Tim Hecker Anoyo, Kranky
VA Chevance (etc.) – Outremusique pour enfants 1974-1985, Born Bad
Von Tesla Ganzfeld, Boring Machines
Zamilska Uncovered, Untuned Records DL, CD
Jeśli nie oznaczyłem tego inaczej, płyty wymienione powyżej ukazały się 10 maja.
