O czym zapomniałem

16 września 2022
Bartek Chaciński

Był chłop i nie ma chłopa – jak to się czasem mówi. Tak się chyba powinno zacząć recenzję Monofonu. Bo wokalnie Jacek „Budyń” Szymkiewicz jest tu w świetnej formie, choć jakoś trudno to pogodzić z faktem, że zarazem nie żyje od kwietnia. Cała historia formacji Monofon, której założenie i przyszłą płytę Budyń zdążył ogłosić światu tuż przed śmiercią, wygląda trochę jak dzieje Paktofoniki – zanim zdążyli pokazać, że przed nimi przyszłość, okazało się, że tej przyszłości przed formacją nie ma. Skończyła się na starcie. Co ciekawe – wśród kilku nawiązań do tekstów innych autorów, które się tu pojawiają, w utworze Korona mamy trawestację utworu Paktofoniki właśnie: Nie jestem Bogiem, wyobraź to sobie, sobie.   

Drugie nawiązanie, znacznie dłuższe, pojawia się w utworze Ich wszystkich, chyba najmocniejszym punkcie całego albumu. Tu Szymkiewicz przepisuje Butelki z benzyną i kamienie CKOD: Hej, człowieku w pierwszym rzędzie… i tak dalej. Sama piosenka oparta jest na świetnym groovie perkusyjnym Michała Jastrzębskiego (perkusista znany z Lao Che, podobnie jak basista Monofonu Rafał Borycki; skład uzupełniają gitarzysta Michał Wójcik i na klawiszach Halszka Nabira), który kojarzyć się może trochę z afrobeatem (choć w mniejszym stopniu niż linia bębnów w Stoimy na dachu), a bardziej ze stylem Jakiego Liebezeita z Can. Do tego dostajemy ejtisowe akordy syntezatora w stylu Future Shock Hancocka. Imponujące to wszystko i prowadzi do szybkiego otrzeźwienia – Monofon to przecież nie jest zespół Budynia, nie powstał z jego inicjatywy, to raczej formacja, która uznała go za swój głos, ale po śmierci artysty już na zawsze będzie z nim kojarzona. Trudno zresztą sobie wyobrazić, by nie zaanektował jakiegokolwiek projektu swoim charakterystycznym stylem, tutaj jeszcze bardziej swobodnym, mocniejszym (słychać ostatnio, jak język piosenki zmienia się stopniowo pod wpływem języka rapu – u Budynia słychać zresztą rapowy flow, choćby w Jest tak wspaniale) i chyba dość ponurym, mimo całego luzu i nieodłącznego poczucia humoru. W Horrorze słyszę na przykład nie tyle zły sen, co może rodzaj rozliczenia z przeszłością: O czym zapomniałem, czego nie spieprzyłem…   

Debiutancki album grupy Monofon jest więc bardzo obiecującą, przynoszącą kilka świetnych momentów płytą zespołu skazanego na pozostawanie długo w cieniu pamięci o Szymkiewiczu. Choć przecież nawet wokalnie nie jest on jedynym bohaterem. W utworze Warszawa-Stambuł słyszymy Jastrzębskiego – co od razu wyprowadza nas zresztą w jakieś inne rejony, bliższe, nie wiem, może Pablopavo? A w finale błyszczy bardzo charakterystyczna Magdalena Dubrowska z Nangi. Muzycznie album cierpi raczej na nadmiar niż niedomiar pomysłów. Z jednej strony bardzo fajnie brzmią różne aranżacyjne dodatki (instrumenty dęte w Horrorze prowadzą słuchacza w stronę zespołu Daabu). Ale dużo – może nawet za dużo – jest stylizacji: a to bossa nova w utworze Bossa, a to cymbały i wschodnie skale w Faraonie. Tymczasem Monofon, bazując na świetnie pracującej sekcji rytmicznej i wszechobecnych elementach funku mógłby być propozycją bardziej monotematyczną. I chyba bez pewnego uproszczenia, ujednolicenia formuły nie będzie mógł przetrwać. Okoliczności związane z narodzinami grupy się skomplikowały i ma ona przyszłość, ale w walce o tożsamość i przetrwanie będzie się musiała starać bardziej niż inni. Dlatego pewnie nie powinno się recenzji zaczynać od Budynia, o czym oczywiście zapomniałem.      

MONOFON Monomiasto, Mystic 2022 

PREMIERY PŁYTOWE TYGODNIA

10.09 Graham Lambkin Poem (For Voice & Tape), Blank Forms
10.09 Graham Lambkin Amateur Doubles, Blank Forms
10.09 Graham Lambkin Softly Softly Copy Copy, Blank Forms
12.09 Clarice Assad Window to the World
14.09 m. geddes gengras Reflection
14.09 m. geddes gengras The 40 Year Old Virgo
14.09 Swimful Rushlight, SVBKVLT
14.09 Tenka Hydration, Metron
15.09 Bill Seaman & Stephen Vitiello The Other Forgotten Letters, Room40
15.09 Fuubutsushi Birthingbodies EP, cachedmedia
15.09 Mats Gustafsson Archival Series 001, Trost
15.09 Mats Gustafsson & NU Ensemblen Archival Series 002, Trost
15.09 On Man On Man, Houndstooth
16.09 Al-Qasar Who Are We?, Glitterbeat
16.09 Authentically Plastic Raw Space, Hakuna Kulala
16.09 Behemoth Opvs Contra Natvram, Mystic
16.09 Bergisch-Brandenburgisches Quartett Live ’82, Black Truffle
16.09 Black Jesus EXperience Good Evening Black Buddha, Agogo
16.09 Blackpink Born Pink, YG Entertainment
16.09 Blood Orange Four Songs EP, RCA
16.09 Butcher Brown Butcher Brown Presents Triple Trey featuring Tennishu and R4ND4ZZO BIGB4ND, Concord Jazz
16.09 Case Kämäräinen Mystique from the North, Eclipse
16.09 Clutch Sunrise On Slaughter Beach, Weathermaker
16.09 Colin Webster / Dirk Serries / Emilie Škrijelj / Martina Verhoeven / Tom Malmendier Oud Klooster, Raw Tonk
16.09 David Bowie Moonage Dream, Parlophone arch
16.09 Dead Cat In A Bag We’ve Been Through, Gusstaff
16.09 Death Cab For Cutie Asphalt Meadows, Atlantic
16.09 Djo Decide, AWAL
16.09 Earth Trax Sensual World Remix EP, Shall Not Fade
16.09 Edge Slayer Tsureena
16.09 Fletcher Girl of My Dreams, Capitol
16.09 Gaps Miloe, Loma Vista
16.09 Gloria de Oliveira and Dean Hurley Oceans of Time Sacred Bones
16.09 Henry Franklin, Adrian Younge and Ali Shaheed Muhammad Henry Franklin JID014, Jazz Is Dead
16.09 Herva Seez, Planet Mu
16.09 Imitation Zone Rozejścia, EP
16.09 Iron & Wine LORI, Black Cricket EP
16.09 James Brandon Lewis MSM Molecular Systematic Music – Live, Intakt
16.09 Jazxing Pearls of the Baltic Sea
16.09 Jean-Claude Vannier La bête noire​/​Paris n’existe pas, Finders Keepers arch
16.09 Jesca Hoop Order of Romance, Memphis Industries
16.09 Jónsi, Sin Fang, Alex Somers & Kjartan Hólm Sounds of Fischer vol.1, INNI
16.09 Julian Lage View with a Room, Blue Note
16.09 Katharina Weber In Márta’s Garden, Intakt
16.09 Lang Lang The Disney Book, Universal 
16.09 Little Dragon Opening the Door EP, Ninja Tune
16.09 Lulanga Tales Nyati Mayi & The Astral Synth Transmitters, Les Disques Bongo Joe
16.09 Maciej Gołyźniak Trio Marianna
16.09 Maciej Tubis Komeda: Reflections, Audio Cave
16.09 Maggie Lindemann Suckerpunch, Swixzaudio
16.09 Maninkari Un phenomene de reliance, Zoharum
16.09 Marianne Faithfull Songs of Innocence and Experience 1965-1995, Decca arch
16.09 Marina Allen Centrifics, Fire
16.09 Marxist Love Disco Ensemble MLDE, Mr Bongo
16.09 Michelle Branch The Trouble with Fever, Nonesuch
16.09 Mikel Kuehn Entanglements, New Focus
16.09 Miles Davis That’s What Happened 1982-1985: The Bootleg Series Vol.7, Legacy arch
16.09 Molly Lewis Mirage, Jagjaguwar
16.09 Monofon Monomiasto, Mystic
16.09 Morten Schantz Trio Passenger, April
16.09 Mura Masa Demon Time, Polydor
16.09 Nahorny, Schmidt, Bogdanowicz, Biskupski Freedom Book / Echoes of Heyday, SJRecords
16.09 No Age People Helping People, Drag City
16.09 Noah Cyrus The Hardest Part, Columbia
16.09 OM with Urs Leimgruber, Christy Doran, Bobby Burri and Fredy Studer „50”, Intakt
16.09 Pierre Henry Collector, Decca arch
16.09 PJ Western Here I Go, New West
16.09 Quinn Christopherson Write Your Name in Pink, PIAS
16.09 RA Washington / Jah Nada In Search of Our Father’s Gardens, Astral Spirits
16.09 Rina Sawayama Hold the Girl, Dirty Hit
16.09 Suede Autofiction
16.09 Teemu Kekkonen Here/There
16.09 The Beths Expert in a Dying Field, Carpark
16.09 The Black Angels Wilderness of Mirrors, Partisan
16.09 The Devil Wears Prada Color Decay, Solid State
16.09 The Mars Volta The Mars Volta, Clouds Hill
16.09 The Shaolin Afronauts The Fundamental Nature of Being, Freestyle
16.09 Thollem/Terry Riley/Nels Cline The Light Is Real, ESP-Disk
16.09 VTSS Circulus Vitiosus, Ninja Tune EP
16.09 Whitney Spark, Secretly Canadian
16.09 Yara Asmar Home Recordings 2018-2021, Hive Mind